Ook samenwerking tussen FACT-teams en sociale wijkteams is cruciaal. Beide teams werken in de wijk, hebben deels dezelfde doelen (qua participatie en zelfredzaamheid) en komen soms bij dezelfde cliënt over de vloer. Ze kunnen elkaar aanvullen, elk vanuit hun eigen specialisme. Dit zal steeds belangrijker worden dankzij o.a. de ambulantisering van de zorg, wat de overlap in cliëntgroepen groter maakt.
Uit landelijk onderzoek blijkt dat de samenwerking tussen FACT- en wijkteams nog niet vlekkeloos verloopt. In deze blog bespreken we hoe je de samenwerking kunt inrichten en wat daarin wel en niet goed werkt.
Om te beginnen zijn er veel verschillende vormen om samen te werken. Het Trimbos Instituut onderscheidt er vier:
- Samenwerking op casusniveau (ad hoc). Dat betekent dat de teams in principe gescheiden werken en medewerkers elkaar heel af en toe benaderen. Het gaat dan om speciale situaties. Vaak speelt het hebben van bekenden in het andere team een rol.
- Consultatie. Het wijkteam vraagt regelmatig even om advies aan het FACT. Bijvoorbeeld als een psychisch ziektebeeld tijdelijk ernstiger wordt, als een wijkteammedewerker zich zorgen maakt of als een crisis dreigt. De FACT-medewerker kan dan een snelle inschatting maken van de ernst van de situatie en wat daarin nodig is.
- Structurele samenwerking. Een voorbeeld is dat een FACT-medewerker voor een bepaald aantal uur aan een wijkteam verbonden is. Hij/zij is dan bijvoorbeeld in loondienst of wordt gedetacheerd. De FACT-medewerker kan meegaan op huisbezoek en consultatie bieden.
- Integrale samenwerking. De wijkteams en FACT-teams werken goed samen en vullen elkaar aan. Ze profiteren zo veel mogelijk van elkaars deskundigheid. Dit komt volgens het Trimbos Instituut (nog) niet veel voor. Wel worden hier op verschillende plekken in Nederland experimenten mee gedaan.
Wat werkt wel en wat juist niet?
Uit het onderzoek van Trimbos blijkt dat de teams elkaar nog te weinig inschakelen. Ook komt het vaker voor dat de samenwerking afhankelijk is van de klik tussen professionals uit beide teams.
Samenwerking die nog niet sterk en frequent is, komt deels door onbekendheid: over elkaars waarde en over de mogelijkheden om elkaar aan te vullen. Daarnaast wordt de GGZ-expertise in sommige regio’s niet (voldoende) bekostigd. Dit maakt veelvuldig samenwerken natuurlijk lastiger. Een inhoudelijk struikelblok is privacy. Het feit dat FACT-medewerkers vanwege hun beroepsgeheim niet alle informatie kunnen delen zonder de toestemming van de cliënt, ervaren de medewerkers van het wijkteam soms als een belemmering.
We sluiten -positief- af met wat goed werkt. Het begint met het leggen van een goede basis. Door elkaar duidelijk te maken wat je voor elkaar kunt betekenen en te overleggen over de gewenste samenwerking en de gezamenlijke visie. Daarnaast is het belangrijk om afspraken te maken en het gesprek te blijven voeren over privacy. Andere adviezen zijn elkaar bijscholen over de eigen expertise; deelnemen aan elkaars werkoverleg; samen op huisbezoek gaan en werken met vaste contactpersonen. In alle situaties is het essentieel dat de regie over de inhoud van de zorg en begeleiding bij de cliënt blijft.
Hopelijk gaan we (landelijk) steeds meer teams toe naar die integrale samenwerking. Zodat het beste van de twee werelden samen kan komen: de kennis van- en integratie in de wijk van het wijkteam en de vakinhoudelijke kennis en expertise van de FACT-teams.