Daarbij is geprobeerd zo goed mogelijk aan te sluiten bij de leefwereld van deze personen.
Het doel van het project was het verzamelen van kennis over hoe ervoor kan worden gezorgd dat ernstig beschadigde en/of geïsoleerde personen zich weer verbonden voelen met de maatschappij. De vraag daarbij is hoe deze personen zich (weer) zodanig verbonden gaan voelen met hun sociale omgeving dat ze bereid en in staat zijn om rekening te houden met hun omgeving. Welke (werkzame principes van) methodieken en (zelf)hulpstrategieën die erop zijn gericht om personen met onbegrepen gedrag sterker te verbinden aan de samenleving helpen voor welke personen en in welke situaties? Met het project willen we inzicht krijgen in wat nu werkelijk werkt bij persoonsgerichte hulpverlening.
Doelen van het project
Het was de bedoeling dat mensen zouden ervaren dat het lonend is om zelf weer de verantwoordelijkheid voor en regie over hun leven te nemen. Dit zal leiden tot:
- een zelf ervaren betere kwaliteit van leven voor de deelnemers, zowel fysiek, psychisch als materieel
- substantiële afname van ervaren zorg en overlast van buren en relevante anderen
- substantiële afname van gebruik van politie- en crisisdiensten
- overdraagbare kennis over effectievere en efficiëntere inzet van hulp
- reductie van de zinloze kosten die nu aan deze burgers verloren gaan
- op termijn een grotere draagkracht van de samenleving
Resultaten
Door middel van vrije ruimte voor de hulpverleners (in tijd, aanpak en vooral uitwisselen van informatie) en het bieden van praktische hulp en ondersteuning is het gelukt de deelnemers te laten werken aan hun eigen doelen en dromen. Deelnemers hebben goede ervaringen opgedaan met de hulpverlening en een aantal interventies hebben met medewerking van de deelnemers geleid tot resultaten die zonder deze projectvorm niet mogelijk waren geweest. Wat vooral gewerkt heeft, is de deelnemers consequent te zien als “experts in het overleven van onmogelijke omstandigheden” en niet als patiënt/cliënt.
Daarnaast is de voornaamste conclusie van het onderzoek geweest dat het met toestemming van de cliënt samenwerken over de grenzen van eigen instellingen heen de zorg en ondersteuning efficiënter en doeltreffender maakt. Waarbij nog belangrijker is dat dit bijdraagt aan het herstellen van vertrouwen bij de cliënt.
Succesfactoren
- Verbeteringen in de kwaliteit van leven door praktische en (relatief) onvoorwaardelijke steun in hulp en middelen en de vertrouwensband die dat schept als basis om iemand verder te helpen. Ook de inzet van de onderzoekers heeft bijgedragen aan het zelfrespect van de deelnemers. Oprechte aandacht en belangstelling is ook voor deze mensen belangrijk.
- Het in kaart brengen van alle betrokken personen en instanties en hier de verbinding mee zoeken, heeft geleid tot inzichten dat iedereen op zijn/haar eigen manier probeerde te doen wat goed leek, maar het echte probleem onvoldoende gezamenlijk gedeeld en gedragen was.
- Hulpverleners hebben geleerd dat hele praktische hulp en het bedenken van “out of the box” oplossingen, deze specifieke deelnemers meer (kunnen) helpen dan een reguliere interventie.
- Doordat de hulpverleners met toestemming relevante informatie met elkaar konden delen, bleek dat een groot deel van de deelnemers en het systeem daar omheen bekend was bij de betrokken organisaties. Ook werd hierdoor gemeente-brede problematiek inzichtelijk.
- Hulpverleners konden tijdens de casuïstiekbesprekingen elkaar helpen de weg te vinden wat betreft de sociale kaart. Ook werden hiaten en knelpunten erg zichtbaar.
- In een veilige omgeving ervaringen uitwisselen tussen de verschillende organisaties heeft de hulpverleners geleerd om over organisaties heen samen te werken, op een wijze die energie geeft en meerwaarde oplevert.
- De toestemmingsverklaringen hebben een grote bijdrage gehad aan het succesvol delen van relevantie informatie tijdens belegde zorgconferenties.